Powszechnie wiadomo, że osoba prawomocnie skazana za przestępstwa, których katalog precyzyjnie określa kodeks spółek handlowych [dalej: ksh] nie może skutecznie

obejmować funkcji w zarządzie spółki z o.o.

Każdorazowo bowiem sąd rejestrowy przed dokonaniem wpisu do rejestru sprawdza, czy osoba wskazana we wniosku do objęcia funkcji nie figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym.

Mowa o przestępstwach określonych w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII kodeksu karnego oraz w art. 585, 587, 590 i 591 ksh. Zgodnie z brzmieniem art. 18 § 2 ksh osoby prawomocnie skazane z tytułu tych przestępstw nie mogą zostać członkami zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub likwidatorami spółek z o.o.

Jeszcze kilkanaście miesięcy temu zakaz ten nie odejmował prokurentów

W praktyce bardzo często osoby, którym odmówiono wpisu w zakresie członkostwa w zarządzie obejmowały funkcję prokurenta, która jak powszechnie wiadomo daje szereg uprawnień w zakresie reprezentacji spółki. Wiele z nich pokrywa się z uprawnieniami zarządu.

Była to ewidentna luka w przepisach, pozwalająca na łatwe obejście zakazu zasiadania w zarządzie z uwagi na prawomocne skazanie. W konsekwencji wiele z tych osób pomimo skazania miało możliwość kontynuowania funkcji reprezentacyjnej i de facto zarządczej.

Sytuacja uległa zmianie z dniem 1 października 2018 r. W tym dniu weszła w życie nowelizacja ksh rozszerzająca ograniczenia w zakresie pełnienia funkcji w spółkach. Spowodowała ona rozciągnięcie wymogu niekaralności także na prokurentów. W praktyce osoby wskazywane do objęcia funkcji prokurenta są – podobnie jak kandydaci do objęcia funkcji w zarządzie – weryfikowane w Krajowym Rejestrze Karnym. Oznacza to tyle, że sąd rejestrowy aktualnie już każdorazowo w przypadku prokurentów przed dokonaniem wpisu do rejestru dokonuje weryfikacji we wspomnianym już wyżej Krajowym Rejestrze Karnym. W przypadku uzyskania informacji potwierdzającej skazanie – oddali wniosek.

Czy skazanie na zawsze zamyka drogę do obejmowania funkcji, o których mowa wyżej?

Nie. Zakaz określony w art. 18 § 2 ksh ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego. Po tym okresie można ponownie pełnić funkcje członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurenta czy likwidatora spółki z o.o. Analogicznie w przypadku wcześniejszego zatarcia skazania.

Co z osobami wpisanymi do rejestru przed nowelizacją? Od samej nowelizacji upłynęło już sporo czasu, w związku z czym znacząca część rejestrów została już uporządkowana, jednak co do zasady, w przypadku, kiedy spółka sama nie zwrócić się z wnioskiem o wykreślenie osoby skazanej a dotychczas pełniącej funkcję prokurenta, sądy rejestrowe z pewnością będą z urzędu dokonywać wykreślenia takich osób.